De uitleg van de oosterse vaders over het concept van de Drie-eenheid en de Eucharistie zouden de link tussen de Grote Vasten, de Heilige Pascha en De Heilige vijftig kunnen verduidelijken.
Sint Athanasius de Apostolische zei: “Doordat de genade die wij hebben ontvangen van de Vader door de Zoon is gegeven, maken wij geen deel uit van de heidenen, mits wij de Heilige Geest ontvangen. Want wanneer wij deel uitmaken van Hem, hebben we de liefde van de Vader, de genade van de Zoon en de harmonie van de Heilige Geest.” [1]
Dr. Said Hakim Yakoup zegt dat de spirituele schrijvers een voorkeur hadden voor de leer van de oosterse vaders in het christelijk onderwijs. Deze methoden lopen in twee richtingen:
1) De Vader heeft ons gevormd door de Zoon en maakt ons heilig door de Heilige Geest.
2) De Heilige Geest leidt mij om door de liefde van het kruis de Vader te verheerlijken.
Sint Basil de Grote zei dat de goddelijke kennis wordt verkregen van de Geest door de Zoon naar de Vader, en andersom. De spiritualiteit, de vrije wil en de machtige plek gaan allemaal van de Vader door de Zoon in de Heilige Geest.
Ook beweert hij dat de Heere Jezus de goede weg is dat geen afwijking noch fout kent.
Daarnaast kent niemand de Vader behalve de Zoon en niemand kan zeggen dat Jezus de Heer is zonder de Heilige Geest. Let op dat hier niet wordt gezegd ‘door’ de Geest, maar in de Geest. Tevens wordt er gezegd dat God de Geest is, en dat degene die Hem aanbidden, in Geest en waarheid moeten aanbidden.
Wij ontvangen de goddelijke goedheid, de goddelijke gerechtigheid en de koninklijke glorie van de Vader door de Zoon in de Heilige Geest.
Beide tradities tonen een volledige bekentenis van de hypostase en breken niet de eenheid van het Orthodoxe geloof. [2]
Door zo’n vaderlijk origineel concept kunnen we de rangschikking van deze drie liturgische gelegenheden, die door onze heilige kerk zijn geplaatst, begrijpen.
In de lezingen van de Grote vasten kunnen we de goddelijke goedheid verwezenlijken die geopenbaard is voor de mensheid:
- De zondag voor het Grote vasten: vaderschap van de Vader (het woord ‘jouw Vader’ wordt tien keer herhaald in het Evangelie van de liturgie).
- De zondag van de schatten: de waarde van de hemelse schatten.
- De zondag van de beproeving: de Zoon die ons overwinning heeft gegeven over de duivel door de Heilige Geest (Lukas 4:1).
- De zondag van de verloren zoon: de vader accepteerde zijn zoon, de zondaar, door Zijn rechtvaardigheid (Lukas 15:20).
- De zondag van de Samaritaanse vrouw: de Zoon die liefde en goedheid voor de Samaritaanse vrouw verklaarde en de Vader die verlangt naar aanbidders van alle naties (Johannes 4:23,24).
- De zondag van de verlamde man: de Zoon die altijd met de Vader naar onze verlossing werkt en ieder met zijn wil kan doen opstaan.
- De zondag van de blindgeborene: de Zoon die het werk doet dat hem door de Vader is gegeven, net als de ogen die werden geopend om de glorie van God te zien.
De lezingen van de Heilige Pascha week laten het volgende zien:
- Zaterdag van Lazarus: de kracht van Gods opstanding
- Palm zondag: Zijn Koninkrijk rust op onze altaren
- Maandag, dinsdag en woensdag: hoe de Heilige drie-eenheid al sinds de oudheid een grote rol speelt.
- Witte donderdag: Zijn leven die ons is gegeven door de Eucharistie.
- Goede vrijdag: de openbaring van Zijn liefde aan de mensheid op het kruis (Johannes 3:16).
- Zaterdag van het licht: hoe we van de heuvel naar het paradijs gaan.
- Zondag: de glorie van de nieuwe orde van bestaan door Zijn opstanding uit de dood.
Zo worden we dus door onze heilige kerk meegenomen op een reis die begint vanuit de boezem van de Vader en zijn vaderschap, waarbij we geleidelijk de gaven van de Heilige drie-eenheid voor ons ontdekken, reikend tot de bron waar al deze heerlijkheid geopenbaard is, namelijk de dood van Christus en de heilige opstanding.
De heilige geest neemt ons in een andere richting in de lezingen van de Heilige vijftig dagen, om ons te laten opstijgen in de Zoon naar de Vader. Deze lezingen onthullen het volgende: de Evangelie van de liturgie).
- De eerste zondag: de zondag van Thomas (Johannes 20: 19-31). De kerk stelt Christus hier aan ons voor als de bron van onze vreugde (Johannes 20:20).
- De tweede zondag (Johannes 6:35-45): wordt Christus gepresenteerd als het brood des levens en onze weg tot de Vader.
- De derde zondag (Johannes 4:1-42): gaat over Christus’ ontmoeting met de Samaritaanse vrouw en wordt Christus vertoond als het Levende Water (Johannes 4:13-14).
- De vierde zondag (Johannes 12: 35-50): Christus is het Licht van het leven (Johannes 12:46).
- De vijfde zondag (Johannes 14:1-11): wordt Christus als de Weg, de Waarheid en het Leven gepresenteerd (Johannes 14:6).
- De zesde zondag (Johannes 16:23-33): Christus is de bron van onze vreugde (Johannes 16:32-33).
- De zevende zondag (Johannes 15: 26): Christus zendt ons de Heilige Geest.
Dus, wij worden door de kerk meegenomen op een reis tot de boezem van de Vader.
Jezus op het kruis en zijn opstanding presenteert Gods liefde voor ons. Deze liefde is tot ons gebracht door de doop. In de oude kerk werd het doopritueel toegepast op de avond van Pasen, of te wel de opstanding. Het proces van de gedoopte personen vallen samen met de verrijzing van Christus, als een verklaring van het ontvangen van de giften van de Heilige Drie-eenheid.
Het opstandingsfeest is de meeste Heilige dag die gepast is voor het sacrament doop, zoals gezegd is door de expert Tertullian. [3]
In onze reis door de Grote vasten heen ontvangen wij, als zondaars, hoop door Gods rijke liefde (zoals de verloren zoon, de Samaritaanse vrouw, de verlamde man en de blindgeborene).
Zoals sint Basil de Grote zei, worden we daarna in de Heilige vijftig dagen door de Geest meegenomen om gevoed te worden van de boom des levens. Hierdoor ontvangen wij de glorie van Gods aanwezigheid (het Brood van het leven, het Levende water, het Licht van de wereld, de Weg, de Waarheid, het Leven, het overwinnen van de wereld).
Sint Cyril zei: ‘Door Uw liefde bent U nedergedaald naar ons niveau, door Uw genade kunnen wij verrijzen naar Uw niveau.’ Dit wil zeggen dat de lezingen van de Grote vasten en de Heilige Pascha ons vertellen over de Goddelijke liefde die naar onze level is nedergedaald en Zijn glorie die gemanifesteerd is in het kruis en in de opstanding. Aan de andere kant vertellen de lezingen van de Heilige vijftig dagen ons dat de genade van God ons heeft opgeheven, gevuld met de Heilige Geest op de dag van Pinksteren.
In de evangelie van St. Mattheus zien we stamboom van Jezus (Matheus 1:1-16). Het begint bij Abraham, dan Jozef, vervolgens komen de zondaars Thamar, Rahab en de naties. Hier zien we dat er in de stamboom van Jezus ook zondaars waren en daaruit kunnen we concluderen dat de Goddelijke liefde is gedaald naar het menselijk niveau. In de evangelie van St. Lukas daarentegen zien we dat de stamboom begint bij de doop, de mensheid die gevuld is met Heilige Geest. De genade verheft ons uiteindelijk om zonen van God te kunnen worden (Lukas 3:38).
“Ik ben de Deur; als iemand door Mij naar binnen gaat, zal hij behouden worden; en hij zal ingaan en uitgaan en weide vinden” (Johannes 10:9). De mens heeft zelf de vrije wil om het goede en slechte te doen, net als wat de engelen symboliseerden in de droom van vader Jakob (Genesis 28:12). Deze engelen gingen telkens naar boven en beneden. Ieder die in God gelooft gaat niet verloren door de Goddelijke liefde die voor ons is geopenbaard (Johannes 3:16). Zo worden wij vervuld van alle volheid van God door de genade (Efeze 3:19).
Bron
[1] De brieven van St. Athanasius betreft de Heilige Geest – pagina 77- vertaald door vader Morkos Dawoud
[2] Eenheid en onderscheid van de Heilige Drie-eenheid volgens de gedachten van de kerkvaders – pagina 24 – Dr. Said Hakim Yakoup
[3] Geselecteerde teksten van de geschriften van Tertulian – pagina 180 – vertaald door een monnik van het klooster van St. Anthony.