Table of Contents
Lezingen
- Vespers: Psalm 87:5 & Lukas 8:1 – 3
- Metten: Psalm 96:11 – 13 & Markus 3:28 – 35
Liturgie
- Paulinische brieven: Romeinen 9:6 – 33
- Katholieke brieven: 1 Johannes 2:24 – 3:3
- Praxis: Handelingen 7:8 – 22
- Psalm & Evangelie: Psalm 80:1 – 3 & Lukas 1:57 – 80
Introductie
“Want Hij heeft behagen in barmhartigheid.” (Micha 7:18).
“En de Heer dacht aan Zijn volk en had barmhartigheid over Zijn erfdeel.” (Voltooiing van Esther 10:12).
[Want wij vertrouwen niet op onze eigen gerechtigheid; maar op Uw barmhartigheid waardoor U ons ras weer tot leven hebt gewekt.] (Gebed van het voorhangsel tot de Vader – door Sint Jacob – Liturgie van Sint Basilius).
[En omdat Gods genaden altijd volmaakt en overvloedig zijn, komen ze altijd samen als een bundel goede dingen. Want hier verschijnen de vruchten van het gebed: zoals God een onvruchtbare vrouw een jongen had geschonken, die vreugde en vreugde bracht aan zovelen. Zo’n jongen was een belichaming van deugd… Dat wil zeggen dat Johannes niet alleen een genade was voor zijn ouders, maar ook leidde tot de redding van veel mensen. Daarom vieren we vreugdevol de verjaardagen van de Heiligen.] (Heilige Ambrosius, bisschop van Millan – Commentaren van de kerkvaders op de zondagsevangeliën van het Koptische jaar – de maand van Kiahk – Dokter Joseph Maurice Phaltas).
[De oude Elisabeth had de laatste van de profeten gebaard; de jonge Maria baarde de Heer der engelen. De dochter van Aaron had de stem gebaard die in de woestijn riep; maar de dochter van David baarde de schepper van het heelal: God de Almachtige. De onvruchtbare had de vergevingsgezinde gebaard; maar de maagd baarde de drager van zonden. Elisabeth had hem gebaard die het volk zou hervormen door op te roepen tot bekering; maar Maria baarde Hem die het hele heelal reinigde van onreinheid. De oudste van leeftijd had een licht geworpen in het huis van zijn vader Jakob, zoals hij zelf datzelfde licht was; terwijl de jongere de zon der gerechtigheid voor alle volken aanstak! De engel had Zacharias gepredikt dat de gedode de gekruisigde zou openbaren; de gehate zou de benijde openbaren. Hij die met water had gedoopt, zou Hem openbaren die met vuur en met de Heilige Geest zou dopen. Het onuitblusbare licht predikt de Zon der gerechtigheid; hij die vervuld is met de Geest predikt de gever van de Geest.] (Heilige Ephrem van Cyria – Commentaar van de kerkvaders op de zondagsevangeliën van het Koptische jaar – de maand van Kiahk – Dokter Joseph Maurice Phaltas).
Opmerkingen over de lezingen van de dag
De Praxis-lezing van de dag (Handelingen 7:8 – 22) komt opnieuw voor Paone 30 (geboortedag van Johannes de Doper).
Voor deze dag (en ook voor Paone 30) komt het om in herinnering te brengen,
“In deze tijd werd Mozes geboren… Maar toen hij werd weggevoerd, nam de dochter van Farao hem mee” – om de gelijkenis aan te duiden tussen de geboorte van Mozes, Farao die hem vervolgde en probeerde hem te doden, en de geboorte van Johannes, Herodes die hem vervolgde en ook probeerde hem te doden.
De ochtendlezing van het evangelie van de dag (Marcus 3:28-35) is hetzelfde als die van de liturgie van Thout 21 (Martelaarschap van bisschop Cyprianus). Ook lijkt het enigszins op die van (Marcus 3:22-35) voor de liturgie van de derde zondag van Mesore.
Voor de eenentwintigste van Thout draagt de lezing een teken van vergeving van alle zonden en godslasteringen van de mensheid, wijzend op Cyprianus de magiër, zijn berouw en geloof.
Bovendien manifesteert het de sterkste van allemaal (Jezus Christus gekruisigd); die de sterke – de duivel – heeft gebonden (door het kruis), hem heeft overwonnen en zijn buit heeft genomen: de zielen die door hem gevangen zijn genomen voor slavernij. Opmerkelijk hier is dat de man die herdacht moet worden op Thout 21 – een magiër was geweest, toen werd gebonden door het gebed van Justina, de christelijke jonge dame; dus keerde hij zich om het geloof te ontvangen, en werd een bisschop, daarna een martelaar.
Dan draagt de andere lezing (voor de derde zondag van Mesore) het teken dat wij Gods familie zijn die Zijn wil doet – en verwijst zo naar de Theotokos, wiens herdenking van de opstijging naar de hemel op dat moment wordt gevierd.
Niettemin komt het voor deze dag om te illustreren dat wij Gods familie zijn geworden, dankzij de incarnatie van het Woord.
De Liturgie Psalm Lezing van de Dag (Ps.80:1 – 3) komt ook voor de Liturgie van Hathor 9 (herdenking van de vier onstoffelijke wezens). Het is de Lezing die spreekt over de goddelijke manifestatie en de incarnatie van het Woord:
“Gij die woont tussen de cherubijnen, schitter!”
Maar voor Hathor 9 komt het voor de herinnering aan de cherubijnen.
Uit de Vesper Psalm van de Dag (Ps.87:5) wordt vers 5 ook herhaald voor de Vesper Psalm van de eerste Dag van Pashons (de geboortedag van de Theotokos), en voor die van de Liturgie van Mesore 13 (Transfiguratie Feest).
Het teken hier wordt gegeven voor de incarnatie van het Woord:
“En van Sion zal gezegd worden: ‘Deze en die zijn in haar geboren; En de Allerhoogste Zelf zal haar bevestigen.’”
Voor Pashons 1 is Zion, de moeder, een symbool van de Theotokos; maar voor Mesore 13 duidt dit gezegde op de heilige bergen (de berg van transfiguratie).
Uitleg van de lezingen
De laatste zondag van de maand Koiahk eindigt met het tonen van de rijkdom van het mededogen van God de Vader en Zijn bezoek aan de mensheid, door de incarnatie van Zijn eniggeboren Zoon in de volheid van de tijd, en door de geboorte van Johannes, de Voorloper en Doper, de stem van degene die roept in de woestijn.
Psalmen
De Psalmen spreken over de Zoon van God die neerdaalde om de Zoon des mensen te zijn (Vesper), de hele schepping juicht (Ochtend) in Zijn grote verlossing (Liturgie).
Door de Vesperpsalm zien we de waarheid van het Geïncarneerde Woord; dat Hij een Mens en God is:
“En van Sion zal gezegd worden: ‘Deze en die zijn in haar geboren… de Allerhoogste…’”
Toch toont de Ochtendpsalm de vreugde en blijdschap van de hele schepping in dat goddelijke bezoek aan de mensheid:
“Laat de hemelen zich verheugen, en laat de aarde blij zijn; Laat de zee brullen, en al haar volheid; Laat het veld vrolijk zijn, en al wat daarin is. Dan zullen alle bomen van het bos zich verheugen voor het aangezicht van de Heer. Want Hij komt”.
Daarom onthult de Liturgie Psalm het doel van Zijn bezoek en goddelijke compassie: onze verlossing:
“U die tussen de cherubijnen woont, schitter… en red ons! Herstel ons, o God; Laat Uw gelaat schitteren, En wij zullen gered worden!”
Evangeliën
Door de Evangeliën zien we de visitatie van de Heer Jezus aan alle soorten mensen, op alle plaatsen (Vesper); dat wij leden van Zijn familie mogen zijn (Ochtend); dan openbaart Hij ons de rijkdom van de barmhartige Vader en de overvloed van Zijn genade (Liturgie).
Het Vesper Evangelie toont de visitatie van het Geïncarneerde Woord aan iedereen, door elke stad en elk dorp; aan elke man en vrouw; aan de gezonden en de zieken:
“Hij ging door elke stad en elk dorp, predikte en bracht het goede nieuws van het koninkrijk van God… en [genas] bepaalde vrouwen van boze geesten en zwakheden”.
Maar het Ochtend Evangelie onthult het doel van die goddelijke visitatie: namelijk vergeving aan allen; en dat wij ons mogen bekeren tot Zijn eigendom, de geliefden:
“’Voorwaar, Ik zeg u, alle zonden zullen de kinderen van de mensen vergeven worden, en welke godslasteringen zij ook mogen uiten…
Het kan zijn dat de Heer der heerlijkheid, door “Mijn broer en Mijn zuster en moeder” – zij die de wil van God doen – Zijn Nieuwtestamentische familie betekent; voor wie de Theotokos een patroon en een voorbeeld is geworden om te volgen – dezelfde zijn ook de familie geworden van Zacharias de priester, Elisabeth en Johannes (onderwerp van dit zondagse evangelie van de liturgie). Zo is ook dit vers gerelateerd aan de familie van Zacharias en Elisabeth.
Daarom eindigt het Liturgie Evangelie met de profetie en lofprijzing van Zacharias de priester, en met zijn profetische openbaring – vervuld met de Heilige Geest – over de rijkdommen van die goddelijke visitatie en de grootheid van Gods genade voor de mensheid, die dus samenvalt met de geboorte van Johannes de Doper:
“Zacharias, zijn vader, werd vervuld met de Heilige Geest en profeteerde, zeggende: ‘Gezegend is de Heer, de God van Israël, want Hij heeft zijn volk bezocht en verlost… Om zijn volk kennis van de verlossing te geven door de vergeving van hun zonden, door de tedere barmhartigheid van onze God, waarmee de Dageraad uit de hemel ons heeft bezocht; om licht te geven aan hen die in duisternis en de schaduw van de dood zitten…’”.
Getoond door de lofprijzing van Zacharias de priester zijn (The Treasure of Comments – Diaken Beshara Baulos – P.39, 40):
1- Verheerlijking en dankbaarheid aan God.
2- Zijn zekerheid van de grote beloften van God.
3- Zijn beschouwing van het koninkrijk van God.
4- Zijn kennis van de essentie van de verlossing.
Brieven
Nu komen de Brieven om de goddelijke rol te manifesteren: de rijkdom van genade (Paulinische Brief), de menselijke rol: de behoefte aan bevestiging in Hem (Catholicon), “En de beschikking van God over de volken en door de eeuwen heen (Praxis).”
Door de Paulus Brief zien we deze rijke genade van de liefdevolle vriendelijkheid van God de Vader over de mensen. Dus Sint Paulus spreekt hier over de bedeling en tedere barmhartigheden van God, die zeer verheven zijn boven alle menselijk begrip; die welke ver buiten de menselijke beperkte maten liggen.
Want God voorziet in redding voor alle volkeren, omdat Hij aanwezig is door de hele geschiedenis heen, alle tijdsbeperkingen, tijdperken en plaatsen overstijgend. Hij gebruikt de hardvochtigheid van volkeren en heersers om iedereen te leiden om Zijn goddelijke redding, gerechtigheid en liefde te ontvangen:
“Wat zullen wij dan zeggen? Is er onrechtvaardigheid bij God? Zeker niet! Want Hij zegt tot Mozes: ‘Ik zal barmhartig zijn voor wie Ik barmhartig wil zijn, en Ik zal barmhartig zijn voor wie Ik barmhartig wil zijn.’
Het hangt dus niet af van hem die wil, noch van hem die loopt, maar van God die barmhartigheid bewijst… Wat als God, die zijn toorn wilde tonen en zijn macht wilde bekendmaken, met veel geduld de voorwerpen van zijn toorn verdragen, die voor de ondergang waren gereedgemaakt, en om de rijkdom van zijn heerlijkheid bekend te maken aan de voorwerpen van zijn barmhartigheid, die Hij tevoren voor heerlijkheid had gereedgemaakt… ‘En het zal gebeuren op de plaats waar tot hen gezegd was: ‘Jullie zijn mijn volk niet,’ daar zullen ze kinderen van de levende God genoemd worden.’”
Wat de Catholicon betreft, die moedigt ons aan om te blijven, zodat we kunnen genieten van de rijkdom van deze goddelijke liefde; die ons tot kinderen van de Vader heeft gemaakt, vertrouwen winnend; we zullen zelfs op Hem gaan lijken!
“En nu, kinderkens, blijft in Hem, opdat wij vrijmoedigheid hebben, wanneer Hij verschijnt… Zie, hoe groot is de liefde die de Vader ons gegeven heeft, dat wij kinderen van God genoemd worden… Maar wij weten, dat wanneer Hij geopenbaard wordt, wij Hem gelijk zullen zijn, want wij zullen Hem zien zoals Hij is.”
Daarom kondigt de Praxis het geloof aan dat door de filosofen wordt aanvaard, de rijken en geëerden in de ogen van de wereld, en onthult zo zijn verhevenheid boven alle wereldse glorie en schittering:
“En sommigen van hen werden overtuigd; en een grote menigte van de vrome Grieken, en niet weinigen van de vooraanstaande vrouwen, sloten zich aan bij Paulus en Silas.”
Zo geeft de Praxis een heel goed voorbeeld van Gods bezoek aan Zijn volk door het Oude Testament, in de persoon van Jozef: “Zaphnath-paaneah – Brood van de Wereld”, die de bezoeking van God de Vader aan de mensheid in de volheid van de tijd had gesymboliseerd, door de incarnatie van Zijn Eniggeboren Zoon die Zelf ook werd benijd door de kinderen van Zijn ras naar het vlees; die, ondanks dat alles, verlossing voor hen bewerkstelligde, zelfs voor de hele wereld:
“’En de patriarchen, jaloers geworden, verkochten Jozef naar Egypte. Maar God was met hem… en hij stelde hem aan als gouverneur over Egypte en heel zijn huis. Nu kwam er een hongersnood en grote onrust over het hele land van Egypte en Kanaän, en onze vaderen vonden geen voedsel… En de tweede keer werd Jozef aan zijn broers bekend gemaakt”.
Bovendien is er een vergelijking tussen de geboorte van Mozes – vervolgd door Farao die op zijn beurt de kleine kinderen vervolgde (Praxis) – en die van Johannes – en het bevel van koning Herodes om de kinderen te doden (Liturgie Evangelie).
Samenvatting van de lezingen
Dus de lezingen van deze zondag laten de rijkdommen van de tedere barmhartigheden van de Vader zien en Zijn overvloedige liefde voor de mensheid, geopenbaard door de incarnatie van Zijn eniggeboren Zoon, de Zoon van God – en tegelijkertijd de Zoon des mensen (Vesperpsalm).
Hij is het die naar ons land afdaalde ter wille van onze redding (Liturgiepsalm).
Daarom was de hele schepping blij met Zijn komst (Ochtendpsalm);
Steden en dorpen; mannen en vrouwen (Vesperevangelie);
Want Hij heeft ons tot Zijn eigendom gemaakt (Ochtendsevangelie);
Zelfs Zijn kinderen, die door Hem vertrouwen hebben gekregen en bevoorrecht zijn (Catholicon).
Het mysterie van Zijn bezoek aan ons en aan het hele volk is niet voor de wereld om te begrijpen (Paulinische brief);
Net zoals datgene wat in het begin niet was getoond door het verhaal van de afgunstige broers van Jozef, totdat hij na lange tijd de rijkdom van de bedeling van de Vader voor de hele wereld overwoog (Praxis).
Maar nu overdenken we de rijkdom en de diepte van de bedeling van de Vader en zijn liefdevolle goedheid, telkens wanneer we vervuld worden met de Geest (Liturgie Evangelie).
Meningen van de kerkvaders (kort) over het Evangelie van de Liturgie
…